کهیر و حساسیت های پوستی: علائم، نشانه ها، تشخیص و درمان
کهیر و حساسیت های پوستی: علائم، نشانه ها، تشخیص و درمان

کهیر و حساسیت های پوستی: علائم، نشانه ها، تشخیص و درمان نمکستان : کھیر یک بیماری عفونی، میکروبی و واگیردار نبوده و یک  عارضه ی بسیار شایع است که اکثریت مردم حداقل یک بار  در عمر خود به شکلی آن را تجربه می کنند. در صورتی که به طور مکرر و در تماس با مواد مختلف […]

کهیر و حساسیت های پوستی: علائم، نشانه ها، تشخیص و درمان

کهیر و حساسیت های پوستی

نمکستان : کھیر یک بیماری عفونی، میکروبی و واگیردار نبوده و یک  عارضه ی بسیار شایع است که اکثریت مردم حداقل یک بار  در عمر خود به شکلی آن را تجربه می کنند. در صورتی که به طور مکرر و در تماس با مواد مختلف دچار کهیر و حساسیت های پوستی می شوید، این مطلب از مجله اینترنتی نمکستان را مطالعه نمایید.

کهیر و حساسیت های پوستی چیست؟

کھیر به ضایعات پوستی ناشی از بروز حساسیت گفته می شود که دارای ویژگی های زیر است:

  • خارش شدید و آزار دهنده
  • ضایعات برجسته به شکل های نامنظم و صورتی رنگ که گاهی وسط آنها رنگ پریده و روشن است.
  • دارای اندازه های متفاوت از ضایعات کوچک ۱-۲ سانتی متری تا موارد به هم پیوسته و وسیع که بخش بزرگی از بدن را می پوشاند.
  • متغیر بودن محل، شکل و اندازهی ضایعات
  • شیوع بیشتر در دست و پاها و سپس تنه
  • گاهی کهیر همراه با علایم خفیف حساسیت تنفسی مثل عطسه، گرفتگی و قرمزی بینی، آبریزش از چشمها و بینی بروز می کند که این موارد نیز اغلب با استفاده از داروهای ضد حساسیت (آنتی هیستامین) و رعایت موارد توصیه شده در زیر بهبود می یابند
  • کھیر اغلب به شکل منتشر در بدن دیده می شود و محل ثابت و مشخصی ندارد اما گاهی فقط در محل تماس با ماده ی حساسیت زا ایجاد میشود که به آن کھیر تماسی گفته می شود. (مثلا کھیر مچ دست پس از تماس با فلز ساعت)
  • طول مدت باقی ماندن این ضایعات متفاوت بوده و از چند دقیقه یا ساعت تا چند روز متغیر است اما اغلب در طول ۴-۳ روز برطرف می شود.

علل ایجاد کهیر و حساسیت های پوستی

کھیر یک بیماری عفونی، میکروبی و واگیردار نبوده و یک  عارضه ی بسیار شایع است که اکثریت مردم حداقل یک بار  در عمر خود به شکلی آن را تجربه می کنند و اغلب ناشی از حساسیت نسبت به یکی از موارد زیر می باشد:

  • انواع غذاها (به خصوص تخم مرغ، گوجه، ادویه ها، سس ها، شیر و فرآورده های آن، آجیل هایی مثل بادام زمینی و گردو، سویا، غذاهای دریایی، سوسیس و کالباس، کنسروها مثل ماهی تن، غذاهای آماده و بسته بندی، غذاهای دارای ترکیبات نگهدارنده یا رنگهای مصنوعی، انواع شکلات و شیرینی، نوشابه ها)
  • داروهای مختلف (به خصوص آنتی بیوتیک ها و ترکیبات آسپیرین)
  • خاک و گرد و غبار
  • گل ها و گیاهان (به خصوص گردهی گل ها)
  • عطرها و اسانس ها
  • مواد شیمیایی یا شوینده ها
  • مواد آرایشی و بهداشتی
  • مواد نفتی یا پلاستیکی
  • پارچه های مصنوعی یا پشمی
  • تماس با حیوانات (به خصوص پوست، مو، بزاق و فضولات آنها)
  • نیش حشرات
  • گرما یا سرمای شدید
  • تابش مستقیم نور خورشید
  • فشار زیاد و مستقیم بر روی پوست
  • تماس با اجسام فلزی (مثل انواع زیورآلات، ساعت، دکمه یا زیپ الباس)
  • ابتلا به بیماریهای ویروسی
  • استرس، اضطراب و فشارهای روانی
  • فعالیت جسمانی سنگین و خستگی شدید

کهیر و حساسیت های پوستی

تشخیص و درمان کهیر و حساسیت های پوستی

تشخیص بروز واکنش حساسیتی اغلب براساس شرح حال، سابقه ی تماس با مواد خاص، علایم و معاینات بالینی صورت می گیرد و تنها در برخی موارد نیاز به انجام آزمایشهای تکمیلی مانند آزمایش خون خواهد بود. در برخورد با کهیر به توصیه های زیر به دقت عمل کنید:

۱. علت دقیق بروز کھیر معمولا به سختی مشخص می شود، در صورتی که برای اولین بار است که دچار این عارضه شده اید و سابقه ی حساسیت شناخته شده ای ندارید، علت کهیر و حساسیت های پوستی در شما احتمالا ماده ی کاملا جدیدی است که در چند روز اخیر به تازگی با آن تماس داشته یا از آن استفاده کرده اید (انواع غذاها، داروها، مواد شیمیایی مختلف، عطر، لباس و …) بنابراین با تمرکز کامل فهرستی از فعالیت های اخیر خود مانند تماس با مواد مختلف، غذاهای مصرف شده (شامل کلیدی مواد اولیه) و حضور در مکان های مختلف را یادداشت نمایید تا به یافتن عامل حساسیت زا کمک کند.

۲. توجه کنید افرادی که مستعد بروز کھیر هستند اغلب به بیش از یک ماده حساسیت داشته و ممکن است در تماس با مواد مختلفی دچار این علایم شوند.

۳. برای بهبود علایم می توانید از داروهای ضد حساسیت (آنتی هیستامین مختلف مثل پرومتازین، هیدروکسی زین، لوراتادین، ستیریزین، فکسوفنادین یا دیفن هیدرامین) حداکثر سه بار در روز استفاده کنید. (طبق نظر پزشک)

۴. در صورتی که هنگام ترخیص داروی خاصی برای شما تجویز شده است فقط همان دارو را طبق دستور مصرف کنید.

۵. توجه کنید مصرف داروهای آنتی هیستامین در اغلب موارد باعث ایجاد خواب آلودگی شدید می شود، بنابراین پس از مصرف آنها از انجام فعالیت های مهم که نیاز به تمرکز ذهنی دارند (به خصوص رانندگی) کاملا پرهیز کنید.

۶. درمان کهیر در اغلب موارد نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ندارد، بنابراین از مصرف خودسرانه ی این داروها جدا خودداری کنید، این ترکیبات می توانند باعث بدتر شدن علایم بیماری شوند.

۷. از مصرف ترکیبات مختلف تزریقی یا خوراکی کورتوندار (مثل دگزامتازون، بتامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزولون) و هم چنین انواع پمادهای دارای کورتون (مثل هیدروکورتیزون، تریامسینولون، کلوبتازول) به طور خودسرانه و بدون دستور پزشک کاملا خودداری کنید.

۸. از ترکیبات گیاهی ناشناخته (موضعی یا خوراکی) به هیچ عنوان استفاده نکنید.

۹. در صورتی که برای بیماری خاصی داروهای دیگری را به طور دائم مصرف می کنید (مثل انواع کورتون یا آسپیرین) حتما به پزشک خود اطلاع دهید، اما به هیچ وجه به طور خودسرانه مصرف دارو را تغییر نداده یا قطع نکنید.

۱۰. اگر به بیماری خاصی (مثل دیابت، روماتیسم، مشکلات سیستم ایمنی، بیماریهای عفونی مبتلا هستید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

۱۱. در صورتی که ماده ی حساسیت زا برای شما مشخص شده است (مثلا یک ماده ی غذایی، لباس، زیور آلات، ساعت، مادهی شوینده یا آرایشی بهداشتی و گونه های گیاهی مختلف) از هرگونه تماس دوباره با آن و همه ی ترکیبات حاصل از آن کاملا دوری کنید، توجه کنید که تماس های بعدی ممکن است علایم شدیدتر و خطرناکی را ایجاد کنند.

همچنین بخوانید:  فواید زعفران در دوران قاعدگی زودتر پریود شدن + خواص زعفران

۱۲. از خاراندن ضایعات خودداری کنید، خارش آنها باعث زخمی شدن و بروز عفونت شدید پوستی می شود.

۱۳. ناخن های خود را کاملا کوتاه نگاه دارید تا در صورت خاراندن ناخواسته ضایعات به خصوص در خواب پوست شما دچار زخم و عفونت نشود.

۱۴. برای کاهش احساس خارش شدید می توانید از پمادهایی مثل کالامین یا کالاندولا بر روی آنها استفاده کنید.

۱۵. از الکل یا بتادین یا آب اکسیژنه بر روی ضایعات استفاده نکنید.

۱۶. کھیر نیاز به پانسمان و پوشیده شدن با باند و گاز استریل ندارد.

۱۷. خنک کردن ضایعات باعث کاهش احساس خارش می شود، می توانید از دوش آب سرد یا کیسه ی یخ استفاده کنید (کیسه را در یک پوشش پارچه ای پیچیده و به مدت ۱۰ دقیقه بر روی پوست قرار دهید، از تماس مستقیم یخ با پوست جلوگیری نمایید)

۱۸. گرما باعث تشدید ضایعات و افزایش احساس خارش آنها می شود، بنابراین باید از در معرض گرما قرار گرفتن ضایعات (مثل تماس با آب گرم، بخار آب داغ، فعالیت در هوای گرم) پرهیز شود.

۱۹. تابش مستقیم آفتاب بر روی ضایعات را کاملا محدود کنید.

۲۰. از پوشیدن لباس های تنگ، چسبان، ضخیم، تیره رنگ، پشمی یا دوخته شده از پارچه های مصنوعی و پلاستیکی خودداری کرده و لباس های سبک، گشاد، کاملا نخی و به رنگ روشن بپوشید.

۲۱. هنگام خوابیدن از ملحفه های کاملا نخی و بالش پنبه ای استفاده کرده و هر ۴-۳ روز یک بار آنها را با آب گرم بشویید.

۲۲. از مصرف غذاهای تحریک کننده به خصوص تخم مرغ، گوجه فرنگی، ادویه ها، انواع سس ها، شیر و فرآورده های آن، آجیل هایی مثل بادام زمینی و گردو، سویا، غذاهای دریایی، سوسیس و کالباس، کنسروها مثل ماهی تن، فست فود، غذاهای آماده و بسته بندی شده، غذاهای دارای ترکیبات نگهدارنده با رنگهای مصنوعی، انواع شکلات و شیرینی، نوشابه ها تا حد امکان خودداری نمایید.

۲۳. تماس خود با گل ها و گیاهان (مثلا حضور در باغ یا پارک یا گل فروشی) را تا حد امکان محدود کرده و از نگهداری آنها در داخل منزل بویژه اتاق خواب خودداری کنید.

۲۴. به طور مرتب استحمام کرده و پوست را کاملا تمیز نگاه دارید تا از بروز عفونت های ثانویه پیشگیری شود.

۲۵. از صابون ها با مواد شوینده ی معطر برای استحمام و شستن لباس ها استفاده نکنید و از تماس طولانی مدت ضایعات با کف و مواد شوینده جلوگیری نمایید.

۲۶. از اصلاح و تراشیدن موهای ناحیه ای که ضایعات در آنجا بروز کرده است تا زمان بهبودی کامل پرهیز کنید.

۲۷. از تماس نزدیک با حیوانات، پرندگان و فضولات آنها اجتناب کنید.

۲۸. نظافت منزل را کاملا رعایت کرده، از تجمع گرد و غبار بر روی وسایل جلوگیری کنید و فرش و موکت ها را هر ۳-۲ روز یک بار به خوبی جارو بزنید.

۲۹. از مصرف هرگونه مواد بهداشتی، آرایشی، شوینده و انواع عطر و اسپری با مارکها و اسامی جدید یا ناشناخته جدا خودداری کنید، به طور کلی توصیه می شود مصرف این گونه مواد را تا حد امکان کاملا کاهش دهید.

۳۰. تا زمان بهبودی از مواد شیمیایی یا بهداشتی غیرضروری مانند رنگ مو و عطرهای تند استفاده نکنید.

۳۱. از شنا کردن در استخرهای عمومی خودداری کنید.

۳۲. از عوامل ایجاد اضطراب، استرس و فشارهای عصبی، هیجانات عاطفی، واکنش های شدید احساسی، بحث و مجادله تا حد امکان دوری کنید.

۳۳. از استعمال سیگار و قلیان و تماس با انواع دود خودداری نمایید.

۳۴. از انجام فعالیت های سنگین جسمانی و خستگی شدید بویژه در هوای گرم خودداری کرده و استراحت کافی داشته باشید.

۳۵. اگر هنگام تماس با مواد مشخصی (به خصوص انواع داروها) دچار واکنش حساسیتی مثل کهیر می شوید، نام آنها را بر روی یک کاغذ نوشته و همواره همراه با خود (در جیب لباس یا کیفتان) نگاه دارید.

در چه صورتی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در صورتی که به طور مکرر و در تماس با مواد مختلف دچار کهیر و حساسیت های پوستی می شوید به طوری که باعث اختلال در فعالیت های روزمره ی شما شده است می توانید به پزشک متخصص آلرژی و سیستم ایمنی مراجعه کنید تا آزمایش های تکمیلی بر روی شما انجام شده و در صورت نیاز از درمان های تخصصی و حساسیت زدایی استفاده شود.

  • عدم ایجاد هرگونه تغییر یا بهبودی نسبی و کاهش علایم (عدم پاسخ به داروها) پس از ۲۴ ساعت مصرف دارو
  • تشدید ضایعات و گسترش آنها یا خارش بسیار شدید با وجود مصرف داروها
  • باقی ماندن علایم و عدم بهبودی کامل پس از یک هفته از شروع درمان با وجود رعایت موارد توصیه شده در بالا
  • به هم پیوستن و یک پارچه شدن ضایعات در کل بدن و دردناکی و تورم آنها
  • بروز تاول یا ضایعات زخمی بر روی پوست
  • تنگی نفس، سختی تنفس یا تنفس صدادار (خس خس سینه)
  • سرفه یا گرفتگی گلو
  • اختلال و سختی بلع
  • بیرون ریختن بزاق (آب دهان) از دهان
  • تورم زبان، حلق، گلو و لبها
  • تورم اطراف چشم، صورت، دستها و پاها
  • سردرد یا سرگیجه
  • رنگ پریدگی یا تعریق شدید
  • اسهال، تهوع و استفراغ، درد شکم
  • درد، سفتی و تورم مفاصل (زانو، انگشتان، ….)

 منبع: نمکستان / دستورالعمل یکپارچه ترخیص از اورژانس (دیتا)، وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی (پمفلت آموزش به بیمار بیمارستان دکتر شریعتی)